جراحی شاخک بینی با هدف بهبود و درمان مشکلات تنفسی انجام خواهد شد. شاخک‌های بینی در دیواره‌های کنار بینی و مانند ساختارهای برجسته‌ای داخل بینی وجود دارند. که وظیفه‌ی مرطوب سازی محیط داخل بینی را بر عهده دارند. در صورتی که شاخک‌های بینی بزرگ باشند، موجب اختلال در تنفس خواهند شد. و برای درمان این مشکل توسط جراحی شاخک بینی با برداشتن قسمتی از استخوان شاخک‌ها راه تنفسی بیمار را باز خواهند کرد. در این مقاله به بررسی روش‌های جراحی شاخک بینی خواهیم پرداخت، پس تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
شاخک بینی چیست؟
شاخک‌های بینی برجستگی‌هایی در دیواره بینی بوده که با یک لایه مخاطی پوشانده شده و وظایف آن تعدیل جریان هوا در حین تنفس، حفظ بدن در مقابل عفونت و آلرژی، جمع‌آوری باکتری‌های لیزوزیم برای مبارزه با عفونت است، ومانند یک توربین عمل خواهد کرد. شاخک‌ها به طور معمول کوچک و بزرگ خواهند شد و در بزرگ شدن شاخک‌ها عوامل متعددی نظیر عفونت و سرماخوردگی، آلرژی نقش به سزایی دارند.
در واقع سه شاخک میانی، تحتانی و فوقانی از شاخک‌های اصلی بوده و اگر اگر این شاخک‌ها به طرز غیر طبیعی بزرگ شده و موجب انسداد و گرفتگی بینی شود، مشکلاتی نظیر صدای تو دماغی و خشک شدن گلو را در فرد ایجاد خواهد کرد. البته انسداد بینی دلایل دیگری مانند انحراف بینی و وجود پولیپ بینی یا تومور بینی را نیز در برمی‌گیرد و لزوما به دلیل مشکل در شاخک‌ها نبوده و تشخیص علت آن بر عهده‌ی پزشک متخصص گوش، حلق و بینی است.
انواع شاخک بینی
شاخک‌های بینی در سه نوع تحتانی، میانی و فوقانی وجود دارند. که شاخک‌های تحتانی واقع در تیغه بینی از بزرگ‌ترین استخوان‌های مخروطی بینی بوده و دو حفره بینی توسط همین شاخک‌ها از هم جدا خواهند شد. شاخک‌های میانی در بین شاخک‌های تحتانی و فوقانی قرار گرفته و شاخک‌های فوقانی بالای دو شاخک دیگر قرار گرفته و شاخک کوچکی به شمار می‌رود. شاخک‌ها به دلایل مختلفی بزرگ خواهند شد. شاخک‌های میانی به طور معمول در صورت بروز عواملی نظیر سینوزیت، آلرژی و ناهنجاری آناتومیک بزرگ شده و از نشانه‌های آن می‌توان به درد مبهم و احساس فشار بین دو چشم اشاره کرد. به طور معمول می‌توان این مشکل را با دارو درمان کرد اما در صورت کارساز نبودن از جراحی آندوسکوپی استفاده خواهد شد.
شاخک‌های تحتاتی نیز در صورت بروز عواملی نظیر التهاب و آلرژی بزرگ شده و از نشانه‌های آن می‌توان به گرفتگی بینی و تنفس دهانی در هنگام خواب اشاره کرد. هر کدام از این شاخک‌ها جنس استخوان و بافت نرمی داشته و در صورتی که در هنگام جراحی بی‌دلیل و بی‌مهابا حذف شوند، موجب خشکی داخل بینی و سوزش، پوسته پوسته شدن و گرفتگی بینی خواهد شد.
جراحی شاخک بینی
قبل از جراحی شاخک بینی باید بروز مشکل تنفسی به علت بزرگی شاخک‌های بینی توسط پزشک متخصص تشخیص داده شود، چرا که بسیاری از علائم آن با پولیپ بینی یکسان خواهد بود. برای تشخیص پزشک به معاینه داخل بینی بیمار پرداخته و همینطور اشعه ایکس و عکسبرداری را نیز تجویز خواهد کرد. پس از تشخیص در صورتی که سایز شاخک‌ها بیش از حد بزرگ نشده باشد، می‌توان با روش دارودرمانی مانند استفاده از اسپری‌های ضد حساسیت تجویزی توسط پزشک شاخک‌ها را کوچک کرده و دوباره جریان هوا داخل بینی به حالت نرمال خود برگردد. اما در صورتی که شاخک‌ها بیش از حد بزرگ شده باشند، باید به وسیله جراحی شاخک بینی، شاخک‌های بینی را کوچک کرد. روش‌های مختلفی برای جراحی شاخک بینی وجود دارد که در ادامه با هم بررسی خواهیم کرد.
روش‌های جراحی شاخک بینی
جراحی شاخک بینی به سه روش برداشتن کلی شاخک بینی، برش و ساییدن شاخک برای کوچک کردن آن و برش لیزری و تراش لیزری شاخک و همینطور کاهش مخاط شاخک‌ها قابل انجام است. که انجام کدام روش جراحی با توجه به نوع مشکل افراد و همینطور نتایج آندوسکوپی و عکسبرداری توسط پزشک متخصص تشخیص داده خواهد شد. همینطور امکان عمل همزمان آن با جراحی بینی نیز وجود دارد. از ما بین این روش‌ها روش برداشتن کلی شاخک بینی به طور معمول غیر از موارد خاص توصیه نمی‌شود، به دلیل اینکه منجر به خشک و خشن شدن بینی و همینطور ایجاد مشکلاتی مانند خونریزی‌های بینی خواهد شد. از روش‌های دیگر جراحی شاخک بینی بدون برداشتن استخوان و بافت آن استفاده خواهد شد.
برش و برداشت قسمت کوچکی از شاخک بینی
در صورتی که شاخک‌های بینی به گونه‌ای قرار گرفته باشند؛ که مانع از تخلیه سینوس‌ها توسط شاخک وسطی شوند، جراح بینی برای باز کردن راه تخلیه سینوس‌ها و تنفس بخش کوچکی از شاخک بینی را خواهد برید.
کاهش مخاط شاخک‌ها
در این روش از جراحی شاخک بینی، جراح برای حفظ کارایی بینی ابتدا یک برش برای بالا کشیدن پوست شاخک‌های مرسوم به لایه مخاطی ایجاد کرده، و سپس استخوان‌های اضافی را حذف کرده و به موجب همین امر فاصله‌ی شاخک‌ها از هم و نسبت به تیغه میانی بیشتر خواهد شد.
برش لیزری و تراش لیزر شاخک بینی
یکی از روش‌های دیگر برای جراحی شاخک بینی و اصلاح شاخک‌ها، لیزر شاخک بینی است. در صورتی که لیزر در زیر مخاط به کار برده شود، تنها بافت زیر پوشش شاخک‌ها تحت تاثیر قرار خواهند گرفت، اما در غیر این صورت مژک‌های مفید از بین خواهند رفت.
دوره نقاهت و مراقبت‌های پس از جراحی شاخک بینی
گرفتگی بینی ناشی از تورم و همینطور ترشحات خونابه پس از جراحی امری طبیعی بوده و به طور معمول پس از یک هفته بهبود خواهند یافت. اما رعایت توصیه‌های مراقبتی پس از جراحی بینی نیز کمک بسیار زیادی در روند بهبودی خواهد کرد.
- شستشوی بینی با سالین و یا سرم نمک به صورت منظم
- مصرف داروهای مسکن در صورت احساس درد با تجویز پزشک
سخن پایانی
یکی از علت‌های بروز مشکل تنفسی بزرگی شاخک‌های بینی بوده که یکی از راه‌های درمان آن جراحی شاخک بینی است. این جراحی جزو عمل‌های کم‌خطر و کم ریسک بوده که توسط آن افراد می‌توانند، به راحتس سلامت خود را به دست آورند تنها نکته‌ای که حائز اهمیت است، انتخاب بهترین جراح بینی برای تشخیص درست و دقیق و انتخاب روش درمانی و روش جراحی مناسب برای برطرف کردن مشکل تنفسی بیماران است.
