جرم گوش چه علائمی دارد و چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به جرم گوش هستند؟ علت تجمع آن در گوش چیست؟ روش‌های پیشگیری و درمان آن چگونه خواهد بود؟ این‌ها پرسش‌هایی هستند که هنگام مواجهه با ناراحتی‌های گوش یا کاهش شنوایی ذهن ما را درگیر می‌کنند. موم گوش ماده‌ای طبیعی است که نقش محافظتی برای مجرای گوش ایفا می‌کند، اما در برخی شرایط ممکن است بیش از حد تجمع یابد و باعث بروز علائمی مانند درد، احساس گرفتگی یا حتی کاهش شنوایی شود. در این مقاله به طور کامل به بررسی علل، علائم، گروه‌های در معرض خطر، روش‌های پیشگیری و درمان این مشکل شایع گوش خواهیم پرداخت.
جرم گوش از چه چیز ساخته شده است؟
جرم گوش که به آن موم گوش نیر گفته می‌شود، در واقع موم واقعی نیست، بلکه این نام را به دلیل بافت مومی و چسبنده آن گرفته است. این ماده محافظ طبیعی گوش عمدتاً از سبوم تشکیل شده است که ترکیبی از سلول‌های مرده پوست و مو به همراه مواد شیمیایی مختلف است. ترکیبات اصلی آن شامل کراتین، کلسترول، اسیدهای چرب با زنجیره بلند (هم اشباع و هم غیر اشباع)، اسکوالن، ترکیبات شیمیایی موم و ترکیبات شیمیایی الکل می‌شود. این ترکیبات با هم کار می‌کنند تا گوش را از گرد و غبار، میکروب‌ها و آلودگی‌ها محافظت کرده و رطوبت مورد نیاز را حفظ کنند.
چه کسانی بیشتر در معرض ایجاد جرم گوش هستند؟
انسداد جرم گوش مشکلی است که می‌تواند برای هر کسی پیش بیاید، اما برخی افراد بیشتر در معرض آن قرار دارند. به طور کلی، حدود ۱۰ درصد از کودکان و ۵ درصد از بزرگسالان دچار این مشکل می‌شوند. عواملی مانند استفاده از وسایل محافظتی گوش، برخی بیماری‌های پوستی یا حتی شکل خاص کانال گوش می‌توانند احتمال تجمع آن را افزایش دهند. در ادامه به افرادی اشاره می کنیم که بیشتر در معرض ایجاد آن هستند:
- کسانی که از سمعک، گوش‌گیر یا هدفون استفاده می‌کنند
- افرادی که موهای ضخیم یا زیاد در ناحیه گوش دارند
- مبتلایان به بیماری‌های پوستی مانند اگزما
- کسانی که از سواب‌های پنبه‌ای یا اشیای دیگر برای تمیز کردن گوش استفاده می‌کنند
- افراد بالای ۵۵ سال
- افرادی با ناتوانی‌های رشدی
- کسانی که کانال‌های گوش آن‌ها بدشکل است و تخلیه طبیعی جرم گوش مختل می‌شود
علت تجمع جرم در گوش چیست؟
تجمع جرم در گوش معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که بدن به طور طبیعی مقدار بیشتری جرم گوش تولید کند یا شرایطی وجود داشته باشد که مانع از خروج طبیعی آن شود. برخی ویژگی‌های فردی یا عادات نادرست می‌توانند باعث انباشته شدن آن شوند و در نهایت به انسداد یا ناراحتی منجر شوند. از جمله دلایل اصلی آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تولید طبیعی زیاد
- خشک یا سفت بودن موم
- داشتن موهای زیاد در گوش
- باریک بودن مجرای گوش
- استفاده مکرر از گوش‌گیر یا سمعک
- استفاده مداوم از سواب‌های پنبه‌ای برای تمیز کردن گوش‌ها
علائمی که نشان می‌دهد جرم گوش دارید
زمانی که موم بیش از حد تجمع پیدا کند و مجرای گوش را مسدود کند، معمولاً علائمی ظاهر می‌شود که نشان‌دهنده وجود این مشکل است. این نشانه‌ها می‌توانند به مرور زمان شدت بگیرند و حتی بر شنوایی یا تعادل شما تأثیر بگذارند. شناخت این علائم به شما کمک می‌کند تا به موقع برای رفع مشکل اقدام کنید.
- احساس پری یا گرفتگی در گوش
- درد در گوش (گوش‌درد)
- کاهش شنوایی تدریجی
- شنیدن صدای زنگ یا وزوز در گوش
- خارش داخل گوش
- ترشح یا بوی نامطبوع از گوش
- احساس سرگیجه
در این صورت ممکن است نیاز به شستشوی گوش داشته باشید.
آیا برداشتن جرم گوش نیاز است؟
برای برخی از افراد این سوال مطرح می‌شود که آیا برداشتن جرم گوش و انجام اقدامات درمانی برای آن نیاز است؟ در پاسخ به این سوال یک منبع این چنین می‌نویسد:
If left untreated, excessive earwax may cause earwax impaction symptoms to worsen. These symptoms might include hearing loss, ear irritation, tinnitus and other issues. A buildup of earwax might also make it difficult to see into your ear, which may result in potential issues going undiagnosed.
اگر جرم گوش بیش از حد درمان نشود، ممکن است علائم نهفتگی موم گوش را بدتر کند. این علائم ممکن است شامل کاهش شنوایی، تحریک گوش، وزوز گوش و سایر مسائل باشد. تجمع آن نیز ممکن است دیدن داخل گوش را دشوار کند، که ممکن است منجر به عدم تشخیص مشکلات احتمالی شود.
در این موارد متخصص با اتوسکوپ تشخیص می‌دهد که جرم گوش چقدر است و انجام اقدامات درمانی برای آن نیاز است یا خیر.
سخن آخر
در نهایت، اگرچه جرم گوش به طور طبیعی برای محافظت از گوش تولید می‌شود، اما آگاهی از علائم تجمع بیش از حد آن و رعایت نکات پیشگیرانه می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند. در صورت مشاهده نشانه‌هایی مانند درد، کاهش شنوایی یا ترشح غیرعادی، مراجعه به پزشک بهترین راه برای درمان ایمن و مؤثر است. مراقبت صحیح از گوش‌ها نه تنها به حفظ سلامت شنوایی کمک می‌کند، بلکه از بروز ناراحتی‌های غیرضروری نیز پیشگیری خواهد کرد.
