پرده گوش یک غشای نازک اما حساس است که گوش میانی را از محیط بیرونی جدا می‌کند و نقش مهمی در انتقال امواج صوتی دارد. هرگونه آسیب یا پارگی در این غشا می‌تواند باعث کاهش شنوایی، درد و افزایش خطر عفونت شود. پارگی پرده گوش یکی از مشکلات شایع گوش است که می‌تواند باعث کم‌شنوایی موقتی، وزوز گوش و حتی عفونت شود. این عارضه به دلایلی مانند عفونت‌های گوش میانی، ضربه مستقیم، تغییرات ناگهانی فشار و قرار گرفتن در معرض صداهای بلند رخ می‌دهد. در بسیاری از موارد، پرده گوش به‌طور خودبه‌خود ترمیم می‌شود، اما گاهی نیاز به درمان‌های پزشکی یا جراحی دارد. آشنایی با علائم، علل، روش‌های درمان و پیشگیری از پارگی پرده گوش می‌تواند به حفظ سلامت شنوایی کمک کند.
علائم پارگی پرده گوش
علائم پارگی پرده گوش شامل مواردی است که در ادامه به آن می‌پردازیم:
- درد گوش که ممکن است ناگهانی کاهش یابد
- خروج ترشحات زرد، چرکی یا خونی از گوش
- کاهش شنوایی
- شنیدن صدای سوت کشیدن گوش (وزوز گوش)
- احساس سرگیجه و عدم تعادل
- حالت تهوع یا استفراغ ناشی از سرگیجه
علت پارگی پرده گوش چیست؟
پرده گوش نقش مهمی در شنوایی دارد و از گوش میانی محافظت می‌کند. پارگی آن می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله عفونت، ضربه یا تغییرات ناگهانی فشار رخ دهد. این مشکل معمولاً با علائمی همراه است که به شناخت سریع و درمان مناسب کمک می‌کند عفونت گوش میانی: تجمع مایعات ناشی از عفونت می‌تواند فشار داخل گوش را افزایش داده و باعث پارگی پرده گوش شود.
- تغییرات ناگهانی فشار (باروتروما): عدم تعادل بین فشار داخلی گوش و محیط بیرون، مانند هنگام سفر هوایی، غواصی یا ضربه ناگهانی، ممکن است به پرده گوش آسیب برساند.
- قرار گرفتن در معرض صدای بسیار بلند: امواج صوتی قوی مانند انفجار یا شلیک گلوله می‌توانند پرده گوش را پاره کنند، هرچند این مورد نادر است.
- وارد کردن اجسام خارجی: استفاده از اشیایی مانند گوش‌پاک‌کن یا سنجاق برای تمیز کردن گوش ممکن است باعث سوراخ شدن پرده گوش شود.
- ضربه شدید به سر: آسیب‌های جدی مانند شکستگی جمجمه می‌توانند به ساختارهای داخلی گوش، از جمله پرده گوش، آسیب برسانند.
آیا پارگی پرده گوش عوارض دارد؟
پرده گوش نه‌تنها نقش مهمی در شنوایی دارد، بلکه از گوش میانی در برابر عوامل خارجی مانند آب و باکتری‌ها محافظت می‌کند. پارگی این غشا می‌تواند باعث بروز مشکلاتی شود، به‌ویژه اگر در طی چند ماه بهبود پیدا نکند. شدت عوارض به اندازه و محل پارگی بستگی دارد، اما در برخی موارد می‌تواند منجر به مشکلات جدی‌تری شود.
یکی از عوارض اصلی پارگی پرده گوش، کم‌شنوایی موقتی است که معمولاً تا زمان ترمیم پرده ادامه دارد. علاوه بر این، پرده گوش آسیب‌دیده می‌تواند ورود باکتری‌ها را تسهیل کند و خطر عفونت‌های مکرر گوش میانی را افزایش دهد. در موارد نادر، پارگی طولانی‌مدت ممکن است باعث تشکیل کیست کلستئاتوم شود که تجمع سلول‌های پوستی و مواد زائد در گوش میانی است. این کیست می‌تواند محیطی مناسب برای رشد باکتری‌ها فراهم کند و حتی به استخوان‌های گوش آسیب برساند.
روش های پیشگیری از پارگی پرده گوش
پارگی پرده گوش می‌تواند منجر به مشکلات شنوایی و عفونت گوش شود، اما با رعایت برخی اقدامات احتیاطی می‌توان از آن پیشگیری کرد. محافظت از گوش در برابر آسیب‌های فیزیکی و عفونت‌ها نقش مهمی در حفظ سلامت این غشا دارد. برای پیشگیری از این مورد لازم است نکات زیر را رعایت کنید:
- درمان به‌موقع عفونت گوش میانی و توجه به علائمی مانند گوش‌درد، تب و کاهش شنوایی
- محافظت از گوش‌ها هنگام پرواز با جویدن آدامس، خمیازه کشیدن یا استفاده از گوش‌گیرهای مخصوص
- پرهیز از وارد کردن اجسام خارجی مانند گوش‌پاک‌کن یا سنجاق به داخل گوش
- استفاده از محافظ گوش در محیط‌های پر سر و صدا یا هنگام مواجهه با صداهای انفجاری
آیا پارگی گوش ترمیم می‌شود؟
پرده گوش به‌طور طبیعی توانایی ترمیم خود را دارد و در بسیاری از موارد، پارگی‌های کوچک طی چند هفته تا سه ماه خودبه‌خود بهبود می‌یابند. در این مدت، سلول‌های غشای پرده گوش تکثیر شده و ناحیه آسیب‌دیده را بازسازی می‌کنند. بااین‌حال، عواملی مانند اندازه و محل پارگی، عفونت هم‌زمان، یا آسیب‌های مکرر می‌توانند روند ترمیم را مختل کنند. در چنین شرایطی، پزشک ممکن است برای تسریع بهبودی از روش‌هایی مانند استفاده از پچ تمپانیک (یک لایه نازک برای پوشش پارگی) یا داروهای ضدعفونی‌کننده برای جلوگیری از عفونت استفاده کند.
اگر پرده گوش به‌طور طبیعی ترمیم نشود یا پارگی وسیع باشد، ممکن است نیاز به مداخله جراحی باشد. تمپانوپلاستی یکی از روش‌های جراحی رایج است که در آن بافتی از بدن بیمار، مانند فاسیای عضله گیجگاهی، برای ترمیم سوراخ پرده گوش استفاده می‌شود. این روش معمولاً موفقیت‌آمیز بوده و به بازیابی شنوایی کمک می‌کند. در برخی موارد، اگر عفونت‌های مزمن یا آسیب به استخوان‌های گوش میانی وجود داشته باشد، درمان‌های بیشتری مانند جراحی‌های ترمیمی دیگر نیز مورد نیاز خواهند بود.
