آبریزش بینی یکی از مشکلات شایع برخی افراد است که به دلایل مختلفی ایجاد میشود. این مشکل میتواند به علت سرماخوردگی، آلرژی، عفونتها یا حتی تغییرات محیطی رخ دهد. این اختلال ممکن است به صورت موقتی و یا مزمن باشد و معمولاً با علائمی مانند عطسه، گرفتگی بینی و گلودرد همراه است. درمان این مشکل بستگی به علت آن دارد و شامل داروهایی مانند آنتی هیستامینها، ضد احتقانها و اسپریهای بینی میشود که میتوانند به کاهش ترشح بینی و تسکین علائم کمک کنند. شناسایی عامل اصلی آن و انتخاب درمان مناسب، از جمله اقدامات مهم در مدیریت این مشکل است. در ادامه به معرفی بهترین قرض و دارو برای درمان سریع آبریزش بینی اشاره میکنیم.
آبریزش بینی اغلب با چه علائمی همراه است؟
آبریزش بینی ممکن است همراه با علائم متعددی باشد که شدت و نوع آن بستگی به علت بروز مشکل دارد. در برخی موارد، قوام و رنگ مخاطی که از بینی ترشح میشود میتواند متفاوت باشد. عواملی مانند آلرژی، مصرف غذاهای تند یا قرار گرفتن در محیطهای سرد معمولاً باعث ترشح بیشتر و آبکی مخاط بینی میشوند. اما هنگامی که فرد دچار سرماخوردگی یا عفونت میشود، بدن معمولاً مخاط غلیظتری تولید میکند. بهطور کلی، آبریزش بینی میتواند با علائم زیر همراه باشد:
- گرفتگی بینی: انسداد مسیر بینی که باعث دشواری در تنفس میشود. در این صورت پیگیری برای درمان گرفتگی بینی الزامی است.
- عطسه کردن: واکنشی طبیعی به تحریکات مختلف مانند گرد و غبار یا آلرژنها.
- چکه بعد از بینی: تجمع بیش از حد مخاط در پشت گلو که میتواند باعث گلودرد و سرفه شود.
- خارش یا آبریزش چشم: تحریک و التهاب چشمها که ممکن است با آبریزش بینی همراه باشد.
- آبریزش موقت: در بیشتر موارد، آبریزش بینی موقتی است، اما در برخی افراد ممکن است به رینوره مزمن تبدیل شود.
علل ایجاد آبریزش بینی چیست؟
هر چیزی که داخل بینی را تحریک کند میتواند باعث آبریزش بینی شود. عفونتهایی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا یا سینوزیت و همچنین آلرژیها معمولاً منجر به گرفتگی و ترشحات بینی میشوند. در برخی موارد، افراد بدون دلیل مشخص دچار آبریزش بینی میشوند که به آن رینیت غیر آلرژیک گفته میشود. اصلی ترین دلایل ایجاد آبریزش بینی شامل موارد زیر است:
- سینوزیت حاد: سینوزیت حاد التهاب یا عفونت در سینوسها است که معمولاً به علت عفونت ویروسی ایجاد میشود. علائم آن شامل آبریزش بینی، درد صورت، سردرد و گلودرد است. این وضعیت ممکن است با سرماخوردگی همراه شود و معمولاً به مدت کوتاه ادامه دارد. در این زمان ممکن است داروی سینوزیت به شما پیشنهاد شود.
- آلرژی: آلرژیها میتوانند باعث تحریک غشای بینی شوند و به ایجاد آن منجر شوند. حساسیت به مواد آلرژیزا مانند گرده، گرد و غبار یا موی حیوانات موجب التهاب و ترشحات بینی میشود.
- سینوزیت مزمن: سینوزیت مزمن التهاب طولانیمدت سینوسها است که بیش از ۱۲ هفته طول میکشد. علائم آن شامل گرفتگی بینی، درد صورت، کاهش حس بویایی است و معمولاً به دلیل عفونت باکتریایی یا آلرژیها رخ میدهد.
- سرماخوردگی: سرماخوردگی یکی از رایجترین علل است که بهطور معمول توسط ویروسها ایجاد میشود. این بیماری باعث ترشحات مایع از بینی، گرفتگی بینی و گلودرد میشود.
- استفاده بیش از حد از اسپری ضد احتقان بینی: استفاده مفرط از اسپریهای ضد احتقان بینی میتواند باعث تحریک و آسیب به غشای بینی شود و در نتیجه موجب ایجاد این مشکل و وابستگی به این اسپریها گردد.
- انحراف سپتوم: انحراف سپتوم بینی به وضعیتی گفته میشود که دیواره داخلی بینی (سپتوم) بهطور غیرطبیعی به یک طرف منحرف میشود. این حالت میتواند باعث انسداد بینی، دشواری در تنفس و در برخی موارد، آبریزش بینی گردد. درمان انحراف بینی با جراحی به رفع این اختلال کمک میکند.
- هوای خشک یا سرد: هوای خشک یا سرد میتواند غشای بینی را تحریک کرده و باعث خشک شدن و التهاب آن شود. این وضعیت باعث افزایش تولید ترشحات بینی و در نهایت آبریزش بینی میشود.
- تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی، بهویژه در دوران بارداری یا به دلیل مصرف داروها، میتوانند باعث تحریک غشای بینی و ایجاد آن شوند. این تغییرات ممکن است سبب تورم در بینی و در نتیجه ترشحات بینی شود.
- آنفولانزا: آنفولانزا یک عفونت ویروسی است که بهویژه سیستم تنفسی را تحت تاثیر قرار میدهد. یکی از علائم رایج آن، آبریزش بینی همراه با تب، سرفه و گلودرد است.
- ورود اجسام خارجی به بینی: ورود اجسام خارجی به داخل بینی میتواند موجب تحریک و التهاب غشای مخاطی شده و باعث ایجاد آبریزش بینی شود. این مشکل معمولاً در کودکان دیده میشود که اجسام کوچک را وارد بینی خود میکنند.
- داروهایی مانند داروهایی که برای درمان فشار خون بالا، اختلال نعوظ، افسردگی، تشنج و سایر شرایط استفاده میشوند، ممکن است آن را تحریک کند. برخی داروها میتوانند باعث تحریک بینی و ایجاد آبریزش آن شوند. این داروها میتوانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم غشای بینی را تحت تاثیر قرار دهند.همچنین برخی بیماری های نادر باعث ایجاد آن میشود.
- پولیپ بینی: پولیپهای بینی تومورهای خوشخیم و غیر سرطانی هستند که در داخل بینی و سینوسها رشد میکنند. این پولیپها میتوانند باعث انسداد بینی شوند.
- رینیت غیر آلرژیک: رینیت غیر آلرژیک یک بیماری است که در آن آبریزش بینی بدون وجود آلرژی یا عفونت اتفاق میافتد. این وضعیت معمولاً در پاسخ به عواملی مانند تغییرات دما، بوی شدید یا حتی استرس ایجاد میشود.
- بارداری: در دوران بارداری تغییرات هورمونی میتواند باعث تورم و تحریک غشای بینی شود که موجب آبریزش بینی میگردد. این مشکل معمولاً بهطور موقت و در سهماهه دوم یا سوم بارداری بروز میکند.
- دود تنباکو: استنشاق دود تنباکو میتواند باعث تحریک غشای بینی و مجاری تنفسی شود. این تحریک میتواند منجر به التهاب بینی و ایجاد آبریزش بینی شود.
قرص درمان آبریزش بینی
داروهایی برای درمان وجود دارند که به کاهش علائم مرتبط با آن کمک میکنند. این داروها میتوانند شامل آنتی هیستامینها، ضد احتقانها و اسپریهای بینی باشند. آنتی هیستامینها برای مسدود کردن اثرات هیستامین و کاهش ترشح بینی مفید هستند. ضد احتقانهای خوراکی و اسپریهای بینی با کاهش تورم رگهای خونی بینی و تسهیل تنفس، علائم را کاهش میدهند. به علاوه، اسپریهای بینی سالین برای مرطوب کردن و رقیق کردن مخاط کمک میکنند. استفاده از این داروها بهطور معمول به تسکین علائم کمک میکند، اما در برخی موارد باید طبق دستور پزشک استفاده شوند.
- آنتی هیستامینها: داروهایی مانند دیفن هیدرامین و برومفنیرامین برای کاهش آبریزش بینی استفاده میشوند.
- ضد احتقانها: داروهایی مانند سودوافدرین که تورم رگهای خونی بینی را کاهش میدهند.
- اسپریهای بینی سالین: این اسپری ها که با حل کردن مخاط غلیظ و مرطوب کردن مجاری بینی عمل میکنند.
- اسپریهای ضد احتقان بینی: شامل سینکس و افرین که به کاهش تورم در بافتهای بینی کمک میکنند.
- گایافنزین: برای رقیق کردن مخاط و تسهیل سرفه کردن استفاده میشود.
درمان سریع آبریزش بینی بزرگسال
برای درمان سریع آبریزش بینی در بزرگسالان، ابتدا باید علت اصلی آن مشخص شود. در بسیاری از موارد، مصرف آنتیهیستامینها، ضداحتقانها یا شستوشوی بینی با سرم نمکی میتواند به کاهش آبریزش کمک کند. همچنین نوشیدن مایعات گرم، استراحت کافی و دوری از آلرژنها میتواند روند بهبود را تسریع کند. در صورت تداوم یا شدت یافتن علائم، بهتر است به پزشک مراجعه شود. از جمله دلایل آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- یکی از شایعترین دلایل آبریزش بینی که معمولاً با علائمی مانند عطسه، گلودرد و بدندرد همراه است.
- شبیه سرماخوردگی اما با شدت بیشتر؛ اغلب باعث ترشح بینی، تب بالا و ضعف عمومی میشود.
- التهاب یا عفونت در سینوسها میتواند منجر به تجمع و خروج مخاط اضافی از بینی شود.
- واکنش سیستم ایمنی به گرده گیاهان، گرد و غبار یا موی حیوانات میتواند باعث تحریک و آبریزش بینی شود.
- استفادهی بیشازحد از داروهای ضداحتقان بدون نسخه میتواند باعث بدتر شدن گرفتگی و آبریزش بینی شود.
- پولیپ بینی که باعث انسداد و آبریزش مداوم میشوند.
- تغییرات هورمونی در دوران بارداری ممکن است به تورم و احتقان بینی منجر شود.
- اختلالی در کنترل عصبی رگهای بینی که بدون علت آلرژیک مشخص، باعث آبریزش مزمن میشود.
درمان آبریزش بینی در سرماخوردگی
در زمان سرماخوردگی، آبریزش بینی یکی از علائم شایع و آزاردهنده است که بهدلیل واکنش بدن به ویروس ایجاد میشود. برای تسکین این وضعیت، بهترین اقدام افزایش مصرف مایعات گرم مانند دمنوش زنجبیل، چای سبز یا آب مرغ است که به رقیق شدن ترشحات بینی و خروج آسانتر آن کمک میکنند. همچنین، استنشاق بخار ملایم میتواند مجاری بینی را باز کند و فشار سینوسها را کاهش دهد.
در کنار روشهای خانگی، استفاده از اسپریهای نمکی برای شستوشوی بینی میتواند به کاهش التهاب و پاکسازی ویروسها از مجرای تنفسی کمک کند. اگر گرفتگی بینی شدید باشد، مصرف موقت داروهای ضداحتقان یا آنتیهیستامینهای بدون نسخه نیز میتواند مؤثر باشد، البته باید از مصرف طولانیمدت آنها خودداری کرد. استراحت کافی و دوری از هوای سرد یا خشک نیز نقش مهمی در بهبود سریعتر علائم سرماخوردگی دارند.
درمان آبریزش بینی درمنزل
زمانی که با آبریزش بینی مواجه میشوید، نیازی نیست همیشه سراغ دارو بروید. بسیاری از روشهای ساده و خانگی میتوانند به تخفیف علائم کمک کنند، بهویژه اگر در مراحل ابتدایی اقدام کنید. هدف اصلی این روشها، رقیق نگه داشتن مخاط، کاهش التهاب و باز کردن مجاری بینی است.
در ادامه راهکارهای خانگی برای درمان آبریزش بینی را مرور میکنیم:
- نوشیدن مایعات گرم: آب، دمنوش، سوپ و سایر مایعات به رقیق شدن مخاط و خروج راحتتر آن کمک میکنند.
- بخور آب گرم: ۲ تا ۴ بار در روز بخور دهید. میتوانید در حمام بخار بنشینید یا از دستگاه بخور استفاده کنید.
- قرار دادن حوله گرم روی صورت: چند بار در روز، حوله مرطوب و گرم را روی پیشانی و بینی خود قرار دهید تا فشار و احتقان کاهش یابد.
- استفاده از سرم نمکی: بینی خود را با سرم یا اسپری نمکی شستوشو دهید. این کار به خروج مخاط و تسکین التهاب کمک میکند.
- بالا نگه داشتن سر هنگام خواب: هنگام استراحت سرتان را بالا نگه دارید تا از تجمع مخاط جلوگیری شود.
- استفاده از نوارهای بینی: نوارهای مخصوص بینی به باز شدن مجاری بینی و بهبود تنفس کمک میکنند.
- استفاده از دستگاه بخور یا مرطوبکننده: هوای مرطوب مانع خشک شدن مخاط و تحریک بیشتر بینی میشود.
- مصرف داروهای بدون نسخه: در صورت لزوم، میتوان از آنتیهیستامینها، داروهای ضد احتقان یا اسپری بینی (در مدت محدود) استفاده کرد.
- پرهیز از عوامل حساسیتزا: اگر علت آبریزش آلرژی است، باید تا حد ممکن از تماس با عوامل حساسیتزا مانند گرد و غبار، موی حیوانات یا گرده گیاهان دوری کرد.
اگر علائم بیش از یک هفته ادامه یافت یا با تب بالا و درد شدید همراه بود، مراجعه به پزشک ضروری است.
چه زمان مراجعه به متخصص برای درمان آبریزش بینی الزامی است؟
اگرچه آبریزش بینی در بیشتر موارد ناشی از سرماخوردگی یا آلرژی است و با روشهای خانگی یا داروهای بدون نسخه بهبود مییابد، اما گاهی این علامت ساده میتواند نشانهی یک مشکل جدیتر باشد. در چنین شرایطی، مراجعه به پزشک متخصص ضروری است تا علت زمینهای تشخیص داده شود و درمان مناسب انجام گیرد. در هر صورت درموارد زیر حتما به متخصص مراجعه کنید:
- تورم در پیشانی، اطراف چشمها یا گونهها که میتواند نشاندهندهی عفونت سینوسی جدی باشد.
- ترشحات بدبو یا غیرطبیعی از بینی، بهویژه اگر فقط از یک سوراخ بینی خارج شوند یا رنگ آنها قهوهای یا مایل به سبز تیره باشد.
- درد شدید گلو یا مشاهدهی لکههای سفید یا زرد روی لوزهها که میتواند نشانهی عفونت باکتریایی باشد.
- سرفهی مداوم بیش از ۱۰ روز بههمراه خلط غیرشفاف یا بدبو.
- آبریزش بینی پس از ضربه به سر که ممکن است علامت نشتی مایع مغزی نخاعی باشد و نیاز به بررسی فوری دارد.
- تداوم علائم بیش از ۳ هفته بدون بهبودی، که ممکن است نیاز به بررسی آلرژیها، عفونت مزمن یا دیگر علل داشته باشد.
- آبریزش بینی همراه با تب بالا که میتواند نشان از عفونت شدید یا ویروسی باشد.
در مواجهه با هر یک از این موارد، مراجعه به پزشک متخصص گوش، حلق و بینی یا پزشک عمومی توصیه میشود.
سخن آخر
با توجه به اینکه آبریزش بینی میتواند نشانهای از مشکلات متعددی باشد، مشاوره با پزشک برای تعیین علت دقیق و انتخاب درمان مناسب بسیار مهم است. این مشکل معمولاً با درمانهای خانگی و دارویی قابل کنترل است و با مراقبتهای درست میتوان از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری کرد.