از دست دادن حس بویایی مشکلی است که همه افراد آن را تجربه کرده اند و در اثر موارد مختلفی ایجاد می‌شود. برای افراد مختلف از دست دادن حس بویایی ممکن است به علت های متفاوتی رخ دهد. این احساس معمولا موقتی است و بعد از چند هفته تا چند ماه علائم بهبود می‌یابد. ادامه‌دار شدن این مشکل ممکن است شما را به این فکر وا دارد که علائم از دست رفتن حس بویایی چیست و درمان آن چگونه است؟ این علائم چگونه بهبود می‌یابد و چطور می‌توان با رعایت سبک زندگی سالم به بهبودی سریع تر کمک کرد؟ در این مقاله به هر آنچه باید در این خصوص بدانید اشاره خواهیم کرد. همچنین اگر سوالی دارید، می‌توانید آن را در بخش دیدگاه‌ها از دکتر علی بصام بپرسید.
علت های از دست دادن حس بویایی چیست؟
حس بویایی نقش مهمی در زندگی روزمره ما دارد و از دست دادن آن میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. این عوامل میتوانند موقت یا دائمی باشند و به دلایل پزشکی، محیطی یا حتی افزایش سن مرتبط باشند. در ادامه، علل اصلی از دست رفتن حس بویایی را به صورت موردی بررسی می‌کنیم:
- بیماری‌های عفونی: سرماخوردگی، آنفولانزا یا COVID-19
- عفونت سینوس‌ها: مانند سینوزیت که میتواند مسیرهای بویایی را مسدود کند.
- آلرژی: به‌ویژه تب یونجه که باعث التهاب مجاری تنفسی می‌شود.
- پولیپ بینی: رشد غیرطبیعی در بینی که جریان هوا را کاهش می‌دهد. در این صورت پیگیری روش های درمان و یا حتی عمل پولیپ بینی الزامی است.
- مصرف برخی داروها: داروهایی که حس بویایی را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
- بیماری‌های جدی: مانند پارکینسون یا صرع که به ندرت میتوانند باعث مشکلات بویایی شوند.
- پیری: کاهش طبیعی حس بویایی با افزایش سن.
این عوامل میتوانند به مشکلاتی مانند آنوسمی (از دست دادن کامل بویایی)، هیپوسمی (کاهش حس بویایی)، فانتوسمی (احساس بوهای غیرواقعی) یا پاروسمی (تغییر در ادراک بو) منجر شوند.
آیا از دست دادن حس بویایی خطرناک است؟
از دست دادن حس بویایی (آنوسمی) میتواند فراتر از مشکلات کیفیت زندگی، خطرات جدی برای سلامتی و ایمنی فرد ایجاد کند. این وضعیت میتواند شما را در معرض خطرات محیطی و تغذیه‌ای قرار دهد، زیرا عدم توانایی تشخیص بوهای خاص ممکن است عواقب ناگواری به همراه داشته باشد. برخی از خطرات آن شامل موارد زیر است:
- مسمومیت غذایی
- آسیب ناشی از دود یا آتش‌سوزی
- استنشاق گاز طبیعی یا مواد شیمیایی
اقدامات خانگی برای بهبود حس بویایی
اگر حس بویایی شما به دلیل عفونت یا آلرژی کاهش یافته است، شستشوی بینی با محلول آب شور میتواند موثر باشد. این روش به پاکسازی مجاری بینی، کاهش التهاب و بهبود جریان هوا کمک می‌کند. شما می‌توانید محلول سرم شستشو را از داروخانه‌ها تهیه کنید. همچنین دستگاه‌های مخصوص شستشوی بینی میتوانند این فرآیند را راحت‌تر و موثرتر کنند. استفاده از روش‌هایی مثل بخور به شما کمک می‌کند. توجه داشته باشید در صورت استفاده از روش‌های خانگی برای درمان، این امر ممکن است مدتی به طول بی‌انجامد.
درمان دارویی
در بسیاری از موارد، درمان علت اصلی مشکل میتواند به بازگشت حس بویایی کمک کند. به عنوان مثال، در صورت وجود سینوزیت، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت مؤثر است. اگر داروهای مصرفی باعث اختلال در بویایی شده باشند، جایگزینی یا تغییر آن‌ها ممکن است علائم آنوسمی را کاهش دهد. همچنین، در شرایطی مانند گرفتگی بینی ناشی از پولیپ بینی یا انحراف تیغه بینی، گاهی اوقات انجام جراحی ضروری است. بنابراین درمان‌های دارویی بسته به وضعیت هر شخص مشخص می‌شود. برای تجویز دارو و درمان های مناسب لازم است ابتدا علت آنوسمی مشخص شود. کترل و برسی علت و روش‌های درمانی مناسب به فرد کمک می‌کند بهترین نتیجه را از درمان کسب کند.
اما چه زمانی برای درمان لازم است به متخصص مراجعه کنید؟ بسیاری از افراد این مشکل را جدی نمی‌گیرند. یک منبع معتبر در خصوص زمان مراجعه به متخصص این چنین می‌نویسد:
Anosmia related to colds, flus and infections usually goes away within a few days. Talk to a healthcare provider if your cold or flu clears up and you still can’t detect odors.
آنوسمی مربوط به سرماخوردگی، آنفولانزا و عفونت معمولا در عرض چند روز از بین می رود. اگر سرماخوردگی یا آنفولانزای شما برطرف شد و هنوز نمی توانید بوها را تشخیص دهید، لازم است به پزشک مراجعه کنید.
در نهایت
از دست دادن حس بویایی میتواند تاثیرات قابل‌توجهی بر کیفیت زندگی و سلامت فرد داشته باشد. با این حال، با تشخیص دقیق علت و بهره‌گیری از درمان‌های مناسب، می‌توان بهبود قابل توجهی در این زمینه ایجاد کرد. اقدامات ساده‌ای مانند شستشوی بینی یا مراجعه به متخصص در صورت ادامه‌دار بودن علائم، میتواند به بازیابی حس بویایی کمک کند. از این رو، توجه به تغییرات بویایی و رسیدگی به موقع به آن اهمیت زیادی دارد.
سوالات متداول
