سنگ لوزه یکی از اختلالات حلق است که ممکن است موجب ایجاد ناراحتی در افراد شود. اگر شما هم علائم آن را مشاهده می‌کنید، نیاز است درباره آن بیشتر بدانید. این مشکل زمانی به وجود می‌آید که ذرات غذا، باکتری‌ها و مواد معدنی در منافذ لوزه تجمع یافته و به مرور سفت میشوند. این مشکل میتواند باعث بوی بد دهان، احساس وجود جسم خارجی در گلو و حتی گلودرد شود. آشنایی با علائم، علل ایجاد و روشهای درمان سنگ لوزه به شما کمک می‌کند تا با این مشکل به‌خوبی مقابله کنید و از عوارض آن پیشگیری کنید.
سنگ لوزه چیست؟
سنگ لوزهها توده‌های کوچکی از مواد سخت شده، مانند کلسیم، بقایای غذا و باکتری‌ها یا قارچ‌ها هستند که در گوشه‌ها و برآمدگی‌های لوزهها تشکیل میشوند. این سنگ‌ها به طور معمول باعث بروز علائم شدید نمیشوند، اما می‌توانند بوی بد دهان، گلودرد، گوش درد و دیگر مشکلات را ایجاد کنند. آنها معمولاً به صورت سنگریزه‌های ریز سفید یا زرد روی لوزهها ظاهر میشوند و می‌توانند در اندازه‌های مختلف باشند. اغلب میتوان سنگهای لوزه را در خانه درمان کرد، اما در موارد نادر و در صورت تکرار، ممکن است نیاز به جراحی باشد. اگر علائم سنگ لوزه دارید و یا قصد دارید در اینباره بیشتر بدانید، ادامه مقاله را بخوانید.
علت ایجاد سنگ لوزه چیست؟
سنگ لوزه زمانی ایجاد میشود که بقایای غذا، سلول‌های مرده و باکتری‌ها، در چین‌های لوزه‌ای گیر کرده و به مرور زمان سخت و کلسیفیه میشوند. این مشکل بیشتر در افرادی دیده میشود که به طور مکرر دچار عفونت‌های لوزه‌ای هستند یا دارای کریپت‌های (چین‌های) بزرگ لوزه‌ای می‌باشند. همچنین، کم‌آبی بدن و سنین نوجوانی نیز از عوامل افزایش‌دهنده خطر تشکیل سنگ لوزه به شمار می‌روند. بنابراین از علل‌های آن میتوان به موارد بالا اشاره کرد.
علائم سنگ لوزه
سنگ لوزهها ممکن است علائم آزاردهنده‌ای ایجاد کنند که اغلب با مشکلات گلو و دهان مرتبط هستند. اگرچه این سنگ‌ها معمولاً بی‌ضرر هستند، اما می‌توانند به طور موقت یا حتی به صورت مزمن برای فرد ناراحتی‌هایی ایجاد کنند. از جمله علائم شایع سنگ لوزه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- طعم بد در دهان: یکی از اولین علائم سنگ لوزه، بوی بد دهان یا طعم ناخوشایند در دهان است که ناشی از تجمع مواد معدنی و باکتری‌ها در لوزهها است.
- گلودرد: سنگهای لوزه می‌توانند موجب گلودرد شوند، به خصوص زمانی که سنگ‌ها بزرگ شده یا عفونت ایجاد کنند.
- سرفه: سنگ لوزه ممکن است باعث تحریک گلو شده و منجر به سرفه‌های خشک و مداوم شود.
- گوش درد: گاهی سنگهای لوزه می‌توانند درد را به گوش منتقل کنند، زیرا اعصاب گلو و گوش به هم متصل هستند.
- مشکل در بلعیدن: وجود سنگ لوزهها میتواند باعث احساس درد یا مشکل در بلعیدن غذا شود.
- احساس گیر کردن چیزی در گلو: یکی از علائم رایج دیگر این است که فرد ممکن است احساس کند چیزی در گلویش گیر کرده است.
عوامل خطر و عوارض سنگ لوزه
سنگهای لوزه زمانی تشکیل میشوند که زباله‌ها و مواد مختلف مانند باکتری‌ها، بقایای غذا و سلول‌های مرده در چین‌هایی به دام می‌افتند و سپس به تدریج سخت شده و تبدیل به سنگ میشوند. این فرآیند بیشتر در افرادی که به طور مکرر دچار عفونت‌های لوزه‌ای میشوند، رخ می‌دهد. عوامل مختلفی می‌توانند احتمال ایجاد آن را افزایش دهند که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم:
- عفونت‌های مکرر لوزهها: افرادی که به طور مکرر دچار التهاب یا عفونت لوزهها میشوند، بیشتر در معرض ایجاد سنگهای لوزه هستند.
- کریپت‌های لوزه‌ای بزرگ: وقتی چین‌های لوزه بزرگ شوند، امکان گیر افتادن مواد بیشتر و تشکیل سنگ افزایش می‌یابد.
- کم آبی بدن: کمبود آب در بدن میتواند باعث خشک شدن دهان و کاهش تولید بزاق شود که این خود موجب گیر افتادن مواد در لوزهها و تشکیل سنگ میشود.
- نوجوانان: این مشکل در نوجوانان شایع‌تر است که ممکن است به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی یا عفونت‌های لوزه‌ای مکرر باشد.
در خصوص عوارض نیز یک منیع این چنین می‌نویسد:
Tonsil stones are usually harmless. But large or chronic ones can cause swelling and make it difficult to swallow. In some cases, tonsil stones can trigger other types of infections.
سنگ های لوزه معمولا بی ضرر هستند. اما بزرگ یا مزمن می تواند باعث تورم شود و بلع را دشوار کند. در برخی موارد، سنگ های لوزه می توانند انواع دیگر عفونت ها را تحریک کنند.
نحوه تشخیص و درمان سنگ لوزه
برای تشخیص سنگ لوزه، پزشک ابتدا معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و به دقت داخل دهان و گلو را بررسی می‌کند. اگر سنگ‌ها به راحتی قابل مشاهده نباشند، ممکن است از تصویربرداری برای شناسایی آنها استفاده شود. گاهی اوقات نیز، دندانپزشک در طی معاینات روتین به طور تصادفی به وجود سنگ لوزه پی می‌برد.
روشهای درمان آن متفاوت است و بسته به نیاز هر فرد تجویز میشود. از جمله آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- غرغره با آب نمک گرم برای کاهش التهاب و کمک به خارج شدن سنگ‌ها.
- سرفه شدید برای خارج کردن سنگ‌ها به صورت طبیعی.
- استفاده از آبپاش مخصوص دهان برای شستشوی لوزهها.
- فشار ملایم با سواب پنبهای برای بیرون آوردن سنگ‌ها.
- درمان‌های دارویی مانند مصرف مسکن‌های بدون نسخه یا آنتی‌بیوتیک در صورت وجود عفونت.
- برداشت حرفه‌ای سنگ‌ها توسط پزشک در صورت عدم موفقیت روشهای خانگی.
- عمل جراحی برداشت لوزهها (تونسیلکتومی) در موارد شدید یا عود مکرر سنگهای لوزه.
سخن آخر
سنگ لوزه اگرچه در اغلب موارد مشکل خطرناکی ایجاد نمی‌کند، اما میتواند با علائمی مانند بوی بد دهان یا احساس ناراحتی در گلو آزاردهنده باشد. با رعایت بهداشت دهان و درمان‌های ساده خانگی یا در صورت نیاز با مراجعه به پزشک، میتوان این مشکل را به راحتی مدیریت کرد. اگر سنگهای لوزه به طور مکرر بازمی‌گردند یا باعث ناراحتی شدید میشوند، مشورت با پزشک بهترین راه برای پیشگیری از مشکلات بعدی است.
سوالات متداول
