تخلیه غیرطبیعی بینی، وجود یافته‌های مشکوک در عکس‌برداری با اشعه ایکس یا نتایج غیرعادی در آندوسکوپی بینی، همگی می‌توانند دلایلی برای انجام سی تی اسکن بینی باشند. این روش تصویربرداری پیشرفته، به دلیل دقت بالا در نشان دادن ساختارهای داخلی بینی و سینوس‌ها، ابزار مهمی در تشخیص و بررسی بیماری‌های مرتبط با این ناحیه است. سی تی اسکن نه‌تنها به تشخیص دقیق کمک می‌کند، بلکه در تعیین شدت بیماری، برنامه‌ریزی جراحی و بررسی پاسخ به درمان نیز نقش مؤثری دارد.
کاربرد سی تی اسکن بینی
بیماری‌ها یا اختلالاتی که با سی‌تی اسکن بینی قابل تشخیص هستند:
سی تی اسکن بینی برای تشخیص چه مشکلاتی استفاده می‌شود و نحوه انجام آن به چه صورت است؟ سی تی اسکن دستگاهی است که با استفاده از اشعه ایکس از نواحی مختلف بدن تصویربرداری می‌کند. این روش تصویربرداری دقیق، یکی از پرکاربردترین ابزارها برای بررسی ساختار داخلی بینی، سینوس‌ها و مجاری تنفسی فوقانی است. سی تی اسکن بینی به پزشکان کمک می‌کند تا مشکلاتی مانند سینوزیت مزمن، پولیپ بینی، انحراف تیغه بینی، شکستگی‌ها، تومورها یا عفونت‌های پنهان را با دقت تشخیص دهند. با توجه به دقت بالای تصاویر سی تی اسکن، این روش نقش مهمی در برنامه‌ریزی درمان‌های جراحی و غیرجراحی بینی دارد و معمولاً بدون درد و در مدت‌زمان کوتاهی انجام می‌شود.
- تخلیه غیر طبیعی بینی
- یافته‌های غیر طبیعی در عکس‌برداری با اشعه ایکس یا آندوسکوپی بینی
- نقص‌های مادرزادی در سینوس‌ها
- عفونت در استخوان‌های سینوس
- آسیب به سینوس‌ها یا ساختار صورت در اثر ضربه
- از دست دادن حس بویایی
- وجود توده‌ها یا تومورها، از جمله سرطان
- انسداد مزمن راه هوایی بینی
- پولیپ بینی
- شناسایی علت خونریزی مکرر از بینی
- عفونت‌های سینوسی
سی تی اسکن بینی چگونه انجام می شود؟
سی تی اسکن بینی یک روش تصویربرداری دقیق و غیرتهاجمی است که با استفاده از اشعه ایکس، تصاویر واضحی از ساختارهای داخلی بینی و سینوس‌ها ایجاد می‌کند. این روش در محیطی ایمن و با کمترین میزان ناراحتی برای بیمار انجام می‌شود و برای به‌دست‌آوردن نتایج قابل اعتماد، رعایت برخی نکات و مراحل ضروری است. مراحل انجام آن شامل موارد زیر است:
- آمادگی اولیه: از شما خواسته می‌شود جواهرات، گوشواره‌ها یا اشیای فلزی را که ممکن است در تصویر اختلال ایجاد کنند، بردارید.
- قرارگیری روی تخت دستگاه: به آرامی روی یک تخت باریک دراز می‌کشید. بسته به نوع اسکن، ممکن است به پشت یا روی شکم بخوابید و چانه خود را بالا ببرید.
- ثابت نگه داشتن بدن: برای جلوگیری از حرکت، ممکن است از بالش یا تسمه‌هایی برای ثابت نگه داشتن بدن شما استفاده شود.
- شروع اسکن: تخت به آرامی وارد دستگاه سی تی اسکن می‌شود. دستگاه، اشعه ایکس را به‌صورت چرخشی به اطراف بدن شما می‌تاباند. این اشعه قابل مشاهده نیست.
- ایجاد تصاویر برشی: کامپیوتر دستگاه، تصاویر مقطعی (برش‌هایی) از بینی و سینوس‌ها تولید می‌کند. این تصاویر می‌توانند به‌صورت سه‌بعدی نیز بازسازی شوند.
- حفظ بی‌حرکتی: در طول اسکن باید کاملاً بی‌حرکت بمانید تا تصاویر تار نشوند. ممکن است برای چند لحظه از شما خواسته شود نفس خود را حبس کنید.
- پایان اسکن: اسکن واقعی حدود ۳۰ ثانیه طول می‌کشد، اما کل فرآیند معمولاً در حدود ۱۵ دقیقه به پایان می‌رسد.
آمادگی های قبل از سی تی اسکن بینی
اگر می خواهید این آزمایش را بشناسید باید با مراقبت های قبل از آن آشنا شوید. پیش از انجام سی تی اسکن بینی، رعایت چند نکته مهم می‌تواند به بهبود کیفیت تصویر و ایمنی شما کمک کند، به‌ویژه اگر نیاز به استفاده از ماده کنتراست باشد. در ادامه، به موارد مهمی که باید پیش از انجام این آزمایش در نظر بگیرید اشاره می‌کنیم:
- ناشتا بودن در صورت نیاز به کنتراست: اگر پزشک تشخیص دهد که برای تشخیص بهتر، باید از ماده کنتراست استفاده شود، معمولاً از شما خواسته می‌شود حدود ۴ تا ۶ ساعت قبل از اسکن از خوردن و آشامیدن خودداری کنید.
- اطلاع‌رسانی درباره حساسیت دارویی: اگر در گذشته نسبت به مواد کنتراست واکنش حساسیتی داشته‌اید، حتماً این موضوع را به پزشک اطلاع دهید. ممکن است نیاز باشد پیش از آزمایش داروی خاصی برای پیشگیری مصرف کنید.
- اطلاع از مشکلات کلیوی: در صورتی که سابقه بیماری کلیوی دارید، حتماً پزشک را در جریان بگذارید، چون در برخی موارد، برای محافظت از کلیه‌ها از ماده کنتراست استفاده نمی‌شود.
- مصرف متفورمین: اگر داروی متفورمین (برای دیابت) مصرف می‌کنید، این موضوع را با پزشک در میان بگذارید تا در صورت نیاز اقدامات لازم قبل از تزریق کنتراست انجام شود.
- بررسی محدودیت وزنی دستگاه: افرادی که وزن بالای ۱۳۵ کیلوگرم دارند، باید پیشاپیش از مرکز تصویربرداری درباره ظرفیت دستگاه سی تی اسکن سؤال کنند، چون ممکن است محدودیت‌هایی وجود داشته باشد.
- آمادگی قبل از ورود به اتاق اسکن: پیش از شروع اسکن، از شما خواسته می‌شود تمامی اشیای فلزی مانند جواهرات، گوشواره یا ساعت را کنار بگذارید و لباس مخصوص بیمارستان بپوشید.
با رعایت این نکات ساده، سی تی اسکن بینی با ایمنی و دقت بیشتری انجام می‌شود.
آیا سی تی اسکن بینی ضرر دارد؟
یک منبع در اینباره این چنین می نویسد:
CT scans expose you to more radiation than regular x-rays. Having many x-rays or CT scans over time may increase your risk for cancer. However, the risk from any one scan is very small. You and your provider should weigh this risk against the benefits of getting a correct diagnosis for a medical problem.
سی تی اسکن شما را در معرض تشعشعات بیشتری نسبت به اشعه ایکس معمولی قرار می دهد. انجام بسیاری از اشعه ایکس یا سی تی اسکن در طول زمان ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد. با این حال، خطر هر اسکن بسیار کوچک است. شما و ارائه دهنده تان باید این خطر را در مقابل مزایای تشخیص صحیح یک مشکل پزشکی بسنجید.
نتایج غیرطبیعی سی تی اسکن بینی به چه دلیل است؟
نتایج غیرطبیعی سی تی اسکن بینی معمولاً نشان‌دهنده وجود اختلال یا بیماری در ساختارهای داخلی بینی و سینوس‌ها است. این نتایج می‌توانند ناشی از مشکلاتی مانند نقص‌های مادرزادی، شکستگی استخوان‌های اطراف بینی، وجود توده‌های سرطانی، پولیپ در سینوس‌ها یا عفونت‌هایی نظیر سینوزیت باشند. تشخیص دقیق علت این نتایج توسط پزشک متخصص، بر اساس تفسیر تصاویر و علائم بالینی بیمار انجام می‌شود.
سخن آخر
در نهایت، سی تی اسکن بینی یکی از دقیق‌ترین روش‌های تصویربرداری برای تشخیص مشکلات ساختاری و عملکردی بینی و سینوس‌ها است. این روش نه‌تنها به تشخیص سریع و دقیق کمک می‌کند، بلکه نقش مهمی در برنامه‌ریزی درمان و جراحی دارد. اگر با علائمی مانند گرفتگی مزمن بینی، خونریزی‌های مکرر یا عفونت‌های مداوم سینوسی مواجه هستید به دنبال دارو درمان سینوزیت می‌گردید، مشورت با پزشک برای بررسی نیاز به سی تی اسکن می‌تواند گامی مؤثر در مسیر درمان باشد.
