اصلی‌ترین دلیل خروپف چیست؟ این یکی از مسائلی است که ممکن است در بازه‌ای کوتاه یا بلند از زندگی آن را تجربه کرده باشید. یا حتی اگر خودتان این موضوع را نداشته‌اید، حتما با آن آشنایی دارید. قبل از این‌که وارد بخش درمانی شویم، برای برخی افراد این پرسش پیش می‌آید که علت خروپف چیست؟ برای پاسخ به این پرسش، ابتدا باید بررسی شود دلیل اصلی خروپف چیست. بنابراین، در این نوشته به مهم‌ترین آن‌ها می‌پردازیم.
بررسی شایع ترین علت های خروپف در افراد
خروپف زمانی رخ می‌دهد که هوا در جریان ورود و خروج از راه تنفسی، به بافت‌های نرم پشت گلو برخورد می‌کند و آن‌ها را به لرزش درمی‌آورد. در حالت خواب، این بافت‌ها ممکن است نرم‌تر و آزادتر شوند، که همین موضوع دلیل اصلی پدید آمدن صدای ناهنجار خروپف است. این واکنش فیزیکی می‌تواند گه‌گاه باشد یا به مرور به پدیده‌ای پایدار در خواب شبانه بدل شود. اگرچه در نگاه نخست موضوعی ساده به نظر می‌رسد، ولی می‌تواند نشان از مشکل تنفسی یا اختلال خواب هم باشد. در ادامه به شایع ترین این علت‌ها اشاره می‌کنیم:
۱. آناتومی دهان و گلو
یکی از مهم‌ترین عوامل آناتومیک در ایجاد خروپف، ساختار دهان و گلو است. افرادی که کام نرم آن‌ها ضخیم، بزرگ یا کوتاه‌تر از حد نرمال است، در معرض خروپف قرار دارند. دلیل آن ساده است: این نوع ساختار باعث باریک شدن فضای عبور هوا از حلق در حین خواب می‌شود. وقتی هوا در این فضای تنگ جریان می‌یابد، بافت‌های اطراف شروع به لرزش می‌کنند و صدای خروپف تولید می‌شود. همچنین در افرادی که دارای اضافه وزن هستند، تجمع بافت چربی در ناحیه گردن و پشت گلو بیشتر است. این چربی اضافی نیز فضای عبور هوا را محدود می‌کند. عامل دیگر زبان‌کوچک است. اگر این بافت مثلثی‌شکل بیش از حد کشیده یا بزرگ باشد، با عبور هوا دچار لرزش شده و صدای خروپف را تشدید می‌کند. همه این موارد باعث می‌شود افراد خاصی با ویژگی‌های فیزیکی خاص، بیشتر در معرض خروپف باشند.
۲. مصرف الکل
الکل مستقیماً روی سیستم عصبی اثر می‌گذارد و عضلات بدن را شل می‌کند. این شل شدن شامل عضلات ناحیه گلو و زبان نیز می‌شود. در زمان خواب، عضلات گلو باید به اندازه کافی سفت باقی بمانند تا راه تنفسی باز بماند. اما مصرف الکل به‌خصوص در ساعات نزدیک به خواب باعث از بین رفتن این تون عضلانی طبیعی می‌شود. نتیجه این است که زبان یا بافت‌های نرم گلو به راحتی به عقب می‌افتند و مسیر عبور هوا را مسدود یا باریک می‌کنند. همچنین الکل توانایی مغز را در پاسخ به اختلالات تنفسی کاهش می‌دهد. این یعنی حتی اگر راه هوایی برای لحظاتی بسته شود، بدن با تأخیر واکنش نشان می‌دهد. این وضعیت نه تنها خروپف را تشدید می‌کند، بلکه می‌تواند به آپنه خواب نیز منجر شود.
۳. مشکلات بینی
بینی، اولین مسیر تنفس است و اگر به هر دلیلی دچار انسداد شود، بدن به‌صورت خودکار به سمت تنفس دهانی می‌رود. مشکلاتی مثل انحراف تیغه بینی (سپتوم کج) یا گرفتگی مزمن بینی (در اثر آلرژی، پولیپ یا سینوزیت) باعث سختی در عبور هوا از راه بینی می‌شوند. زمانی که فرد از راه دهان نفس می‌کشد، زبان به سمت عقب گلو می‌رود و بافت‌های نرم راحت‌تر روی هم می‌خوابند. این حالت شرایط ایده‌آلی برای ایجاد خروپف است. به‌علاوه، گرفتگی بینی باعث افزایش فشار منفی در نایژه‌ها شده و این هم احتمال لرزش بافت‌های حلق را افزایش می‌دهد. کسانی که با گرفتگی مزمن بینی می‌خوابند معمولاً خروپف شدیدتر و پیوسته‌تری دارند.
۴. کمبود خواب
کمبود خواب می‌تواند تأثیر بسیار زیادی بر شدت خروپف داشته باشد. زمانی که بدن به اندازه کافی استراحت نکند و دچار خستگی شدید شود، عضلات بدن به ویژه عضلات گلو به طور طبیعی شل‌تر می‌شوند. این شلی، شامل عضلاتی می‌شود که در حفظ باز بودن راه هوایی در خواب نقش دارند. در نتیجه، مسیر عبور هوا در گلو باریک‌تر می‌شود و هوای وارد شده باعث لرزش بافت‌های نرم می‌گردد. شل شدن عضلات گلو و افت فشار هوای داخل مجاری تنفسی می‌تواند به مسدود شدن جزئی راه هوایی و بروز خروپف منجر شود. این وضعیت به‌ویژه در افرادی که خواب شبانه کافی ندارند، تشدید می‌شود. افراد با خواب ناکافی معمولاً به راحتی دچار خروپف بلند و مداوم می‌شوند که می‌تواند کیفیت خواب را کاهش دهد.
۵. وضعیت خواب
وضعیت بدن در حین خواب یکی از عوامل مهم در بروز خروپف است. معمولاً خروپف در افرادی که به پشت می‌خوابند، شدیدتر و بلندتر است. دلیل این امر این است که وقتی فرد به پشت می‌خوابد، نیروی جاذبه باعث می‌شود که زبان و بافت‌های نرم گلو به سمت عقب حرکت کنند و به دیواره‌های گلو فشار وارد آورند. این فشار باعث تنگ شدن راه هوایی و افزایش احتمال لرزش بافت‌ها می‌شود. در حالی که در وضعیت‌های دیگر مانند خوابیدن به پهلو، احتمال این که زبان یا بافت‌های نرم گلو به عقب فشار بیاورند کمتر است و در نتیجه خروپف کاهش می‌یابد. این موضوع به‌ویژه در افرادی که به صورت عادت به پشت می‌خوابند، شایع‌تر است. برخی افراد حتی برای جلوگیری از این وضعیت، از تکنیک‌های خاصی مانند استفاده از بالش برای حفظ وضعیت استفاده می‌کنند.
چه افرادی در معرض ابتلا به خروپف قرار دارند؟
بعد از ذکر علت خروپف، نیاز است بدانید چندین عامل خطر وجود دارد که می‌تواند فرد را بیشتر در معرض این مشکل قرار دهد. این باعث شده برخی افراد به دنبال درمان خروپف با جراحی بینی باشند. برخی از این عوامل مربوط به ویژگی‌های فیزیکی فرد است، مانند جنسیت، وزن یا ساختار آناتومیک دهان و گلو. علاوه بر این، عادات زندگی مانند مصرف الکل و مشکلات بینی نیز می‌توانند نقش مهمی در بروز خروپف داشته باشند. حتی سابقه خانوادگی نیز می‌تواند در ابتلا به این مشکل تأثیرگذار باشد. با در نظر گرفتن این عوامل، افراد با ویژگی‌های خاص، بیشتر در معرض ابتلا به خروپف یا آپنه خواب قرار دارند. در ادامه به برخی از این ویژگی‌ها اشاره می‌کنیم:
- مردان
- افرادی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند
- افرادی با راه هوایی باریک (کام نرم بلند، لوزه‌ها یا آدنوئید بزرگ)
- افرادی که الکل مصرف می‌کنند
- افرادی که مشکلات بینی دارند (انحراف تیغه بینی یا گرفتگی مزمن)
- افرادی با سابقه خانوادگی خروپف یا آپنه خواب
یک منبع در خصوص کنترل آن این چنین می‌نویسد:
Lifestyle changes, such as losing weight, avoiding alcohol close to bedtime or sleeping on your side, can help stop snoring.
تغییرات سبک زندگی، مانند کاهش وزن، اجتناب از مصرف الکل نزدیک به زمان خواب یا خوابیدن به پهلو، می‌تواند به توقف خروپف کمک کند.
در نهایت بدانید
در پایان، علت خروپف می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند ویژگی‌های آناتومیک دهان و گلو، عادات زندگی مانند مصرف الکل، مشکلات بینی یا کمبود خواب باشد. شناسایی علت اصلی خروپف می‌تواند به بهبود کیفیت خواب و کاهش عوارض آن کمک کند. در صورت بروز خروپف مزمن یا شدید، بهتر است با پزشک متخصص مشورت کنید تا درمان‌های مناسب برای کاهش این مشکل و جلوگیری از اختلالات جدی‌تر مانند آپنه خواب در نظر گرفته شود. با توجه به این که خروپف می‌تواند تأثیرات منفی بر زندگی روزمره و روابط اجتماعی بگذارد، توجه به پیشگیری و درمان آن اهمیت زیادی دارد.
